| Người lao động dệt may tiếp cận thông tin – Bài 1: Khung lý luận pháp lý và chính sách Bài 2: Thiếu thông tin – Vùng tối trong quan hệ lao động ngành May |
Từ công bố sang truyền đạt: Truyền thông nội bộ phải “sống”
Thông tin không thể chỉ nằm trên bảng tin – mà phải đến được tay, tai và tâm của người lao động. Theo TS. Nguyễn Nga Huyền (Đại học Quốc gia Hà Nội), truyền thông nội bộ tại doanh nghiệp dệt may cần được nâng cấp từ “công bố một chiều” thành một hệ sinh thái hai chiều – nơi người lao động không chỉ nghe mà còn được hỏi, phản hồi và đồng kiến tạo thông tin.
Các hình thức nên được đa dạng hóa với những kênh truyền thông đa tầng. Chẳng hạn: Cập nhật lịch làm việc, chính sách mới, bảng lương điện tử qua Zalo OA, nhóm Facebook kín; Kết hợp tin tức – giải trí – phổ biến pháp luật, dễ nghe trong giờ nghỉ thông qua Radio công nhân; Tăng cường tương tác và ghi nhớ qua điện thoại bằng Minigame, hỏi đáp nhanh, màn hình điện tử tại xưởng, nhà ăn với những thông tin trực quan, cập nhật liên tục.
| Sinh viên dệt may được tiếp cận với hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, phục vụ quá trình làm việc. Ảnh: HITC. |
Đặc biệt, truyền thông phải “gần công nhân” về nội dung và ngôn ngữ. Thông tin cần ngắn gọn, dễ hiểu, nhiều hình ảnh, minh họa cụ thể, tránh thuật ngữ pháp lý khô khan.
Đào tạo cán bộ công đoàn và quản lý chuyền thành “người cầm loa”
Tiếp cận thông tin không chỉ là một quyền – mà còn là một năng lực cần được đào tạo. Theo TS. Hoàng Xuân Hiệp (Trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội), việc tập huấn pháp luật lao động, an toàn vệ sinh lao động, quy trình khiếu nại, các tiêu chuẩn CSR… cần trở thành một phần thường xuyên trong đời sống doanh nghiệp.
Nếu coi hệ thống truyền thông nội bộ như một mạng lưới, thì cán bộ công đoàn chính là những “trạm phát sóng” gần nhất với công nhân. Họ hiểu rõ tâm lý, hoàn cảnh và nhu cầu thông tin của người lao động hơn ai hết. Nhưng muốn “phát” đúng, “phát” đủ và “phát” trúng, bản thân cán bộ công đoàn cũng phải được trang bị kiến thức, kỹ năng và quyền hạn tương ứng.
Theo ThS. Nguyễn Đình Thành (Đồng sáng lập Elite PR School), cán bộ công đoàn cơ sở hiện nay phần lớn còn hạn chế về kỹ năng truyền thông: chưa quen sử dụng mạng xã hội, chưa biết cách thiết kế thông tin đơn giản, chưa đủ tự tin phản biện chính sách tại doanh nghiệp. Một số người lại kiêm nhiệm hoặc là cán bộ nhân sự, dẫn đến xung đột vai trò khi phải bảo vệ người lao động nhưng đồng thời chịu áp lực từ lãnh đạo công ty.
 |
| Công nhân tham gia khảo sát tại doanh nghiệp. Ảnh: CĐDM. |
Công đoàn cơ sở cần được trao quyền giám sát việc công khai thông tin và đảm bảo người lao động hiểu đúng quyền lợi của mình. Việc này không chỉ nâng cao vai trò công đoàn mà còn là cơ chế kiểm soát “ngăn từ xa” các rủi ro tranh chấp phát sinh.
Do vậy các lực lượng này cần nâng cao một số kỹ năng cần thiết như: Trình bày chính sách bằng ngôn ngữ đơn giản; Kỹ năng lắng nghe và phản hồi nhanh; Kỹ năng xử lý thông tin nhạy cảm (giảm nhân sự, tai nạn…); Sử dụng công cụ truyền thông hiện đại,…
Người lao động ngành dệt may xứng đáng được biết để an tâm, được hiểu để đồng hành và được chia sẻ để phát triển. Đã đến lúc doanh nghiệp không thể viện lý do về chi phí hay trình độ để trì hoãn việc nâng cao năng lực tiếp cận thông tin của công nhân.
Thông tin không đến được với người lao động thì không còn là thông tin. Và nơi nào thông tin còn bị coi nhẹ, nơi đó rủi ro quan hệ lao động vẫn còn hiện hữu.