TP HCM là trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị lớn của cả nước, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phát triển quốc gia. Vì vậy, cơ chế đặc thù sẽ giúp Công đoàn thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người lao động (NLĐ) một cách hiệu quả, linh hoạt hơn. Phóng viên Báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Thanh Nhân – Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP HCM, Chủ tịch LĐLĐ TP HCM – về những đề xuất cơ chế đặc thù cho Công đoàn thành phố.
. Phóng viên: Sau gần 3 tháng hợp nhất, hoạt động Công đoàn TP HCM có những thuận lợi, khó khăn gì, thưa ông?
Ông Bùi Thanh Nhân, Chủ tịch LĐLĐ TP HCM
– Ông BÙI THANH NHÂN: Sau khi hợp nhất Công đoàn của 3 địa phương (TP HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu), quy mô, số lượng đoàn viên rất lớn, trong khi Công đoàn cấp quận, huyện và tương đương (bao gồm Công đoàn KCN, Công đoàn ngành…) không còn. Trước đó, đây là những đơn vị Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở hoạt động rất hiệu quả, có vai trò quan trọng trong việc gần gũi, kết nối với Công đoàn cơ sở. Do đó, khi không còn đơn vị Công đoàn cấp trên này, hoạt động của Công đoàn gặp không ít khó khăn.
Công đoàn cấp xã, phường do mới thành lập, chưa có quy định đầy đủ, cụ thể nên chưa thực hiện hết nhiệm vụ của Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở như trước đó. Dù vậy, một số Công đoàn xã, phường đã phát huy được tính năng động, nhiều cán bộ rất năng nổ, bắt đầu có những hoạt động hướng về cơ sở. Chúng tôi rất kỳ vọng vào đội ngũ này trong thời gian tới và LĐLĐ TP HCM sẽ có những chính sách hỗ trợ thiết thực để họ yên tâm công tác, cống hiến cho tổ chức Công đoàn.
Sắp tới, LĐLĐ TP HCM sẽ thành lập trung tâm khám sức khỏe dành riêng cho lao động nữ .Ảnh: THẢO NGUYỄN
Ngoài việc ổn định bộ máy Công đoàn xã, phường, đặc khu, LĐLĐ TP HCM cũng đã nhanh chóng thành lập các tổ công tác, mời một số cán bộ Công đoàn đã nghỉ việc, có kinh nghiệm hoạt động để tham gia đội ngũ cộng tác viên. Những người này đã cùng các tổ công tác hỗ trợ địa bàn rất hiệu quả. Cùng với đó, Công đoàn tập trung vào việc đại diện, bảo vệ, chăm lo đoàn viên. Dự kiến cuối năm nay, Công đoàn thành phố sẽ chi ngân sách khoảng hơn 700 tỉ đồng để chăm lo cho đoàn viên – lao động.
Khó khăn, vướng mắc thì ở đâu cũng vậy, thời gian đầu sẽ gặp những lúng túng nhất định. LĐLĐ TP HCM đã nhận diện được những khó khăn này và đang tập trung các giải pháp để tháo gỡ.
. Số lượng đoàn viên và Công đoàn cơ sở rất đông, hoạt động Công đoàn cần những đột phá để đáp ứng được nhiệm vụ, vậy LĐLĐ thành phố có đề xuất gì?
– Qua thực tiễn hoạt động, LĐLĐ TP HCM rút ra những cách làm hay, nếu có cơ chế đặc thù thì chắc chắn sẽ hiệu quả và có thể nhân rộng cả nước.
Thứ nhất, cho phép LĐLĐ thành phố thí điểm mô hình cộng tác viên Công đoàn. Họ tham gia hỗ trợ hoạt động của tổ chức Công đoàn nhưng không phải là cán bộ Công đoàn chuyên trách. Đó là những người có năng lực, nhiệt huyết; hỗ trợ các tổ công tác tổ chức những phong trào thi đua, văn hóa – văn nghệ – thể thao cho đoàn viên – lao động; góp phần giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách đối với NLĐ hoặc làm cầu nối giữa Công đoàn cơ sở và NLĐ, nhất là ở những nơi Công đoàn còn yếu hoặc mới thành lập…
Thứ hai, thành lập Trung tâm Tư vấn và hỗ trợ NLĐ. Trung tâm này có chức năng là đại diện, hỗ trợ, tư vấn pháp luật, nhất là hỗ trợ các phúc lợi cho NLĐ. Cụ thể, sắp tới đây, LĐLĐ TP HCM sẽ thành lập Trung tâm Khám sức khỏe về bệnh nghề nghiệp cho đoàn viên – lao động và nữ công nhân. Đây là hướng hoạt động mới của Công đoàn thành phố.
Thứ ba, vận động kết nạp đoàn viên là những người chạy xe ôm truyền thống, xe công nghệ và thành lập các tổ Công đoàn để kích hoạt gói hỗ trợ vay vốn (được trích từ Quỹ trợ vốn của LĐLĐ TP HCM), giúp họ chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Qua đó, góp phần cùng thành phố chuyển đổi sang xe điện để bảo vệ môi trường.
Tiếp đến là thí điểm việc giao nhiệm vụ cụ thể, có thể 5 – 7 nhiệm vụ, cho Công đoàn xã, phường, đặc khu như Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, giúp kết nối giữa Công đoàn cơ sở và LĐLĐ thành phố. Đồng thời, tham mưu, hỗ trợ các Công đoàn cơ sở cũng như tổ chức các hoạt động phong trào Công đoàn trong phạm vi quản lý. Từ đó, Công đoàn xã, phường, đặc khu được giao kinh phí để hoạt động. Việc này đang được LĐLĐ TP HCM thực hiện thận trọng, lấy ý kiến rộng rãi.
Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, Công đoàn TP HCM đang áp dụng trợ lý ảo trong hoạt động và quản lý. Công đoàn TP HCM đã triển khai tư vấn pháp luật, hướng dẫn hoạt động Công đoàn cơ sở…
. Ông kỳ vọng thế nào về đề xuất các cơ chế đặc thù này?
– TP HCM từ lâu đã được xem là nơi tiên phong về các cơ chế đặc thù trong phát triển kinh tế – xã hội và các mô hình quản lý, việc này nhằm thúc đẩy sự phát triển của địa phương và cả nền kinh tế quốc gia.
Hiện nay, TP HCM có gần 2,5 triệu đoàn viên và hơn 24.000 Công đoàn cơ sở (chiếm hơn 1/4 số lượng cả nước), cùng khoảng 7,3 triệu lao động (cũng chiếm số lượng lớn trong tổng số lao động của nước ta). Vì vậy, việc áp dụng cơ chế đặc thù trong hoạt động Công đoàn là cần thiết để phù hợp với tính chất và đặc thù của TP HCM.
Tôi tin rằng cơ chế đặc thù sẽ giúp Công đoàn TP HCM hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của thành phố trong tương lai.
Mạnh dạn thí điểm những cách làm hiệu quả
Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy phường Bình Dương, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP HCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh lực lượng công nhân – lao động đóng góp rất quan trọng trong sự phát triển của thành phố. Vì vậy, việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho lực lượng này phải được chú trọng.
Theo Bí thư Thành ủy, với số lượng đoàn viên và Công đoàn cơ sở rất lớn, LĐLĐ TP HCM cần tiếp tục phát huy truyền thống năng động, sáng tạo, hoạt động hiệu quả; suy nghĩ những mô hình, cách làm đặc thù, đáp ứng yêu cầu hoạt động Công đoàn và phong trào công nhân – lao động của thành phố; kịp thời tham mưu, đề xuất những chủ trương, chính sách với Thành ủy và Tổng LĐLĐ Việt Nam để có những chỉ đạo kịp thời. Qua đó, mạnh dạn thí điểm những cách làm hiệu quả.