Ngày 26/6, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) mở cửa phòng trưng bày với chủ đề “Nhận diện hàng vi phạm trong tháng cao điểm chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ”. Hơn 300 sản phẩm vi phạm bị lực lượng QLTT kiểm tra, thu giữ trong tháng cao điểm phòng, chống hàng giả, hàng nhái tại Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh… được trưng bày giúp người tiêu dùng nhận diện.

Các sản phẩm bao gồm túi xách, ví da, giày dép, đồng hồ, nước hoa, mỹ phẩm… có bao bì, logo, tem nhãn xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Trong đó, nhiều sản phẩm bị làm giả gần như hoàn toàn về hình thức, kiểu dáng, dấu hiệu nhận diện của các thương hiệu nổi tiếng.

Những ví dụ điển hình được kể đến gồm các sản phẩm túi xách Hermes, đồng hồ Rolex, Hublot, kính mắt Chanel, Gentle Monster, dây lưng Gucci bị thu giữ tại Trung tâm thương mại Saigon Square (TPHCM), các tuyến phố du lịch tại TP Đà Nẵng, cửa hàng kinh doanh mỹ phẩm tại Quảng Ninh.

Lý giải nguyên nhân nhiều mặt hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thực phẩm và thực phẩm chức năng có thể được sản xuất và bán công khai suốt nhiều năm mà không bị phát hiện, ông Trần Việt Hùng, Trưởng phòng Nghiệp vụ QLTT, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, cho rằng có nhiều nguyên nhân.

Theo ông, điều cốt lõi là trách nhiệm và đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Cơ chế tự công bố sản phẩm hiện nay là chủ trương đúng đắn, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nhưng cũng đòi hỏi họ phải tuân thủ nghiêm túc các cam kết. 

Ông nhấn mạnh trong công tác hậu kiểm, các bộ ngành từ trung ương đến địa phương đều triển khai nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, quan trọng là sự tuân thủ tự giác của doanh nghiệp. Nhiều vi phạm, như trong lĩnh vực thực phẩm, mì chính, dầu ăn, đều xuất phát từ hành vi cố tình làm sai để trục lợi.

“Khi đã có “dã tâm” làm sai, họ sẽ tìm mọi cách đối phó, cơ quan quản lý rất khó kiểm soát. Có nơi giấu hàng rất tinh vi, sản xuất ban đêm để né tránh bị kiểm tra. Đặc biệt, kinh doanh qua thương mại điện tử, có trường hợp khi bị tố cáo, lực lượng QLTT đến kiểm tra thì thấy phòng trống, còn mỗi bàn ghế”, ông Hùng chia sẻ.

Ông cũng thẳng thắn thừa nhận, có tình trạng buông lỏng quản lý ở một số nơi. Dù trách nhiệm của cơ quan chức năng là không thể phủ nhận, nhưng với lực lượng kiểm tra hiện nay, rất khó bao quát hết khi các đối tượng vi phạm chủ động đối phó, thủ đoạn ngày càng tinh vi.

“Ngay trường hợp của Trung tâm thương mại Saigon Square (TPHCM), lực lượng QLTT cử cán bộ giám sát hàng ngày nhưng vẫn có tình trạng hé cửa bán hàng”, ông nói.

Theo Trưởng phòng Nghiệp vụ QLTT, để nâng cao hiệu quả kiểm soát, cần tăng cường chế tài xử phạt, truy cứu trách nhiệm hình sự khi cần thiết, đồng thời đẩy mạnh vận động doanh nghiệp ký cam kết và nâng cao trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong giám sát, phát hiện vi phạm.

Chia sẻ thêm, ông Nguyễn Thanh Bình – Phó cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước – cho biết, sau hơn một tháng cao điểm, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra gần 3.900 vụ, phát hiện và xử lý 3.200 vụ vi phạm, tổng số hơn 60 tỷ đồng.

“Nhiều đối tượng chủ yếu bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội không rõ điểm tập kết, nên khi lực lượng chức năng kiểm tra đã đóng trang và xóa dấu vết nên rất khó cho lực lượng chức năng”, ông nói. 

Ông Bình nói tới đây sẽ tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra kiểm soát thị trường, tăng cường kiểm tra trên môi trường thương mại điện tử, kiến nghị các bộ ngành để phối hợp chặt chẽ, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời kiểm tra, kiểm soát, xử lý hành vi vi phạm…