Sáng 9/9, phiên xét xử sơ thẩm cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà cùng 28 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An và một số tỉnh, thành trên cả nước tiếp tục phần xét hỏi. 

Tại tòa, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội tập trung xét hỏi các bị cáo làm việc tại Tập đoàn Thuận An, các cựu cán bộ, lãnh đạo tỉnh Bắc Giang (cũ) và một số địa phương để làm rõ những sai phạm trong quá trình đấu thầu loạt dự án tại Tuyên Quang, Bắc Giang (cũ), Hà Nội, Quảng Ninh.

Doanh nghiệp phải tiên phong bỏ cơ chế “xin – cho”

Đứng trước bục khai báo, trả lời thẩm vấn của Viện Kiểm sát, bị cáo Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An, trình bày thông qua vụ án, bị cáo nhận thấy một số tồn tại trong công tác vận động đầu tư xây dựng cơ bản. 

Bị cáo Hưng cho biết, cơ bản các gói thầu về ngân sách hiện nay đều được chỉ định nhà thầu tham gia trước, đơn cử như gói thầu cầu Đồng Việt (tỉnh Bắc Giang cũ). 

Tại gói thầu này, Nguyễn Duy Hưng tiếp nhận thông tin qua báo chí nên đã mời gọi một số nhà thầu để thành lập liên danh tham gia đấu thầu. Song các nhà thầu đều hỏi: “Có nhận được sự ủng hộ của tỉnh hay chủ đầu tư không?”. 

Ông Hưng ngầm hiểu bối cảnh cơ chế “xin – cho” tồn tại đã lâu nên việc đảm bảo minh bạch, sòng phẳng trong công tác đấu thầu là rất khó. 

Tại tòa, ông chủ Tập đoàn Thuận An bày tỏ mong muốn có những thay đổi về chính sách để tạo sự công khai, minh bạch trong công tác đấu thầu, tạo ra sân chơi bình đẳng để các nhà thầu thoải mái lựa chọn dự án và tham gia đấu thầu một cách sòng phẳng, để không có những hành vi vi phạm pháp luật. 

Nguyễn Duy Hưng đưa ra ví dụ đơn cử như Tập đoàn Thuận An đã có thương hiệu, năng lực trong việc thi công các dự án giao thông trên cả nước và được một số tập đoàn lớn mời tham gia nhiều dự án. 

Song đối với cơ quan Nhà nước, nếu có sự tiếp xúc trước khi đấu thầu là vi phạm pháp luật. 

Ngay sau đó, đại diện Viện Kiểm sát ngắt lời bị cáo Nguyễn Duy Hưng và phân tích Nhà nước đã có những quy định đầy đủ, chặt chẽ liên quan đến đấu thầu minh bạch, công khai, những hành vi bị nghiêm cấm trong đấu thầu. Tuy nhiên các bị cáo trong vụ án đã “giẫm đạp” nên quy định và dẫn đến những vi phạm. 

Về cơ chế “xin – cho” mà Nguyễn Duy Hưng nhắc đến, Viện Kiểm sát nhấn mạnh ở góc độ nào đó doanh nghiệp phải tiên phong đi trước để bỏ vấn nạn này. 

“Qua vụ án, bị cáo mong muốn đây là lời cảnh tỉnh cho tất cả doanh nghiệp đang tham gia về vốn ngân sách trên địa bàn Việt Nam chủ động tránh xa các hành vi vi phạm pháp luật, chủ động liên danh liên kết với nhau để đấu thầu một cách sòng phẳng, minh bạch, tạo sự yên tâm về mặt pháp lý, sự an toàn cho doanh nghiệp về lâu dài”, bị cáo Nguyễn Duy Hưng phân trần.

Cựu Tổng giám đốc Tập đoàn Thuận An nói về “quân xanh”, “quân đỏ”

Tại tòa, bị cáo Trần Anh Quang, cựu Tổng giám đốc Tập đoàn Thuận An, khai sau khi tiếp nhận chỉ đạo của Nguyễn Duy Hưng, Quang đã phân công nhiệm vụ cho phòng kế hoạch – kỹ thuật của tập đoàn để đấu thầu dự án cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ.

Sau đó, Anh Quang đã phân công cho Hoàng Thị Lê Hạnh, Trưởng phòng Kế hoạch kế toán Tập đoàn Thuận An, chịu trách nhiệm xây dựng hồ sơ và giá dự thầu của “quân xanh, quân đỏ”. 

Lý giải về nguyên tắc khi tham gia đấu thầu mà “quân xanh” trượt, “quân đỏ” trúng, Trần Quang Anh nói “quân đỏ” là đơn vị chịu trách nhiệm về kỹ thuật và giá bỏ thầu thấp nhất, còn “quân xanh” có thể là đơn vị kỹ thuật nhưng không phải giá bỏ thầu thấp nhất.

Tại tòa, bị cáo Lê Ô Pích, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang (cũ), cho biết bản thân rất ân hận, ăn năn hối cải bởi hành vi của bản thân đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước. Do đó, ông Pích đã vận động gia đình nộp khắc phục thêm 1 tỷ đồng, nâng tổng số tiền đã nộp là 1,5 tỷ đồng.