Vòng loại World Cup 2026 đang bước vào giai đoạn căng thẳng. Riêng khu vực châu Phi và châu Á liên tục xảy ra những tranh cãi liên quan đến vấn đề tư cách thi đấu và sự can thiệp từ bên ngoài.
Guinea Xích Đạo bị xử thua hai trận ở vòng loại World Cup 2026 vì sử dụng cầu thủ không hợp lệ là Emilio Nsue (Ảnh: BBC).
Tại châu Phi, Congo từng bị cấm tham gia vì lý do chính trị, trong khi Eritrea rút lui trước khi giải khởi tranh do lo ngại cầu thủ có thể tìm cách xin tị nạn ở nước ngoài.
Guinea Xích Đạo, nằm tại bảng H cùng Tunisia, Namibia, Liberia, Malawi và Sao Tome & Principe, được xem là một trong những ứng viên tiềm năng. Đội bóng này từng giành chiến thắng quan trọng 1-0 trước Namibia và Liberia vào tháng 11/2023, nhờ các pha lập công của tiền đạo Emilio Nsue – cựu cầu thủ Middlesbrough và Birmingham. Những kết quả ấy lẽ ra giúp họ giành vị trí thứ hai (tham dự vòng play-off).
Tuy nhiên, FIFA xác định Nsue không đủ điều kiện thi đấu cho Guinea Xích Đạo ở thời điểm đó. Dù là chân sút vĩ đại nhất lịch sử đội tuyển với 22 bàn, cầu thủ sinh tại Mallorca này từng khoác áo các đội trẻ Tây Ban Nha, trong đó có U21, và chưa hoàn tất thủ tục chuyển đổi tư cách thi đấu theo quy định của FIFA.
Tranh cãi về trường hợp Nsue không phải mới. Năm 2013, FIFA từng kết luận anh không hợp lệ khi ra sân ở vòng loại World Cup 2014. Đầu năm nay, Liên đoàn bóng đá Guinea Xích Đạo (Feguifut) tiếp tục gửi hồ sơ xin công nhận tư cách cho Nsue và được chấp thuận vào tháng 3, với cơ sở pháp lý rằng bất kỳ ai có cha hoặc mẹ là người Guinea Xích Đạo đều được coi là công dân.
Bất chấp việc Nsue được “hợp thức hóa” sau đó, FIFA vẫn duy trì án xử thua hai trận đấu nói trên và trừ 6 điểm của đội tuyển. Feguifut nộp đơn kháng cáo nhằm đòi lại điểm số, song CAS đã bác bỏ.
Guinea Xích Đạo bị loại khỏi vòng loại World Cup 2026 sau hai trận bị xử thua (Ảnh Getty).
Phán quyết của CAS nêu rõ: “Vì đơn kháng cáo chỉ nhằm vào FIFA và không có Liên đoàn bóng đá Namibia (NFA) cũng như Liên đoàn bóng đá Liberia (LFA) trong vai trò đồng bị đơn, nên kháng cáo không thể được chấp nhận.”
Nếu Guinea Xích Đạo thắng kiện, Namibia sẽ mất vé tham dự vòng play-off. Song với phán quyết này, án xử thua 0-3 hai trận với Guinea Xích Đạo vẫn được giữ nguyên trong hồ sơ. FIFA nhấn mạnh mức phạt dành cho Guinea Xích Đạo là “khoan hồng”, bởi họ hoàn toàn có thể bị loại khỏi vòng loại vì mức độ nghiêm trọng của vi phạm.