Trong bộn bề công việc của thời điểm thực hiện mô hình Công đoàn mới, bên cạnh các hoạt động chăm lo thì việc đại diện, bảo vệ đoàn viên – lao động vẫn được các cấp Công đoàn TP HCM thực hiện xuyên suốt.
Bảo vệ người lao động
Như mới đây, với sự đồng hành, trợ giúp của cán bộ LĐLĐ thành phố, ông Hồ Thanh Thịnh đã thắng trong vụ kiện đòi doanh nghiệp (DN) bồi thường chế độ tai nạn lao động với tổng số tiền 199,4 triệu đồng.
Trước đó, ông Thịnh làm việc tại Công ty CP Thép Pomina 2. Ngày 18-8-2022, ông bị tai nạn lao động khi đang làm việc, tỉ lệ thương tật được giám định là 46%. Công ty đã trả toàn bộ chi phí điều trị trong thời gian ông Thịnh nằm viện; trả lương hằng tháng trong thời gian điều trị; hỗ trợ ông hơn 5,7 triệu đồng và tiếp nhận ông trở lại làm việc sau khi hồi phục… Nhưng do hai bên chưa thống nhất được chi phí bồi thường, ông Thịnh đã khởi kiện ra tòa.
Ông Nguyễn Trung Ngạn, cán bộ chính sách pháp luật và quan hệ lao động LĐLĐ TP HCM, được LĐLĐ phân công hỗ trợ ông Thịnh tại tòa. Mới đây, sau khi xét xử, TAND khu vực 12 – TP HCM đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện, buộc phía công ty phải trả các khoản bồi thường cho ông Thịnh.
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Người Lao Động về mong muốn của người lao động (NLĐ) khi gia nhập Công đoàn, nhiều đoàn viên – lao động đều bày tỏ tổ chức Công đoàn, nhất là Công đoàn cơ sở tại DN, cần phát huy tốt vai trò đại diện, bảo vệ quyền lợi của NLĐ. Bởi thực tế vẫn còn nhiều DN không tuân thủ đúng các quy định của pháp luật.
Ông Bùi Thanh Nhân, Chủ tịch LĐLĐ TP HCM, trao học bổng cho con đoàn viên khó khăn. Ảnh: THANH NGA
Bà Tô Ngọc Thủy, công nhân kiểm hàng của một công ty tại KCN Tân Bình (TP HCM), cho biết bà bị công ty cũ nợ BHXH gần 3 năm đến nay vẫn chưa khắc phục, khiến bà và hàng trăm NLĐ thiệt thòi quyền lợi. “Tôi kỳ vọng tổ chức Công đoàn sẽ thể hiện sự quyết liệt trong xây dựng chính sách, đại diện, bảo vệ NLĐ. Nếu Công đoàn cơ sở hoạt động hiệu quả thì sai phạm của DN sẽ được phát hiện và ngăn chặn từ xa, từ sớm” – bà Thủy bày tỏ.
Còn ông Nguyễn Phước Đại, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Juki Việt Nam – KCX Tân Thuận (TP HCM), cho rằng dù hoạt động theo mô hình mới thì vai trò của cấp trên vẫn rất quan trọng. Theo ông Đại, hoạt động của đa số Công đoàn cơ sở tại TP HCM nhiều năm nay đã đi vào nền nếp. Việc xây dựng tốt thỏa ước lao động tập thể góp phần giúp quan hệ lao động trở nên ổn định. Nhưng dù cán bộ Công đoàn tâm huyết với NLĐ song họ vẫn trong tình thế “đứng giữa” DN và NLĐ.
Trong khi đó, mầm mống tranh chấp xuất phát từ rất nhiều vấn đề, có những vấn đề nằm ngoài khả năng tiếp cận, can thiệp, thương lượng của Công đoàn cơ sở. “Vì vậy, dù tổ chức Công đoàn sắp xếp lại thì đội ngũ cán bộ Công đoàn cơ sở vẫn cần sự hỗ trợ từ cấp trên, nhất là khi xảy ra tranh chấp” – ông Đại nói.
Tiếp tục là cầu nối hiệu quả
Ngay khi thành lập, Công đoàn phường Tân Sơn, TP HCM đã chăm lo cho nhiều đoàn viên – lao động khó khăn, mắc bệnh hiểm nghèo, trong đó có bà Nguyễn Thị Hà (50 tuổi, tạp vụ Trường Tiểu học Tân Trụ).
Chồng bà Hà mất sớm nên một mình nuôi con. Hiện con bà đang học đại học năm thứ 3, bản thân bà mắc bệnh u não, phải điều trị nhiều năm, trong khi thu nhập thấp (khoảng 6 triệu đồng/tháng) nên cuộc sống rất khó khăn. Không chỉ lần chăm lo này mà thời gian qua, thấu hiểu sự khó khăn của bà nên nhà trường, Công đoàn cơ sở thường xuyên quan tâm, hỗ trợ, mang lại nguồn động viên rất lớn về vật chất lẫn tinh thần cho bà.
Do vậy, bà Hà đánh giá cao vai trò chăm lo của tổ chức Công đoàn và mong mỏi ở mô hình mới vai trò này sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, nhân rộng để Công đoàn thực sự trở thành điểm tựa vững chắc của đoàn viên.
Từng rơi vào khó khăn khi mất việc làm vào cuối năm 2023, đến nay, chị Trần Thị Ngọc Giàu – công nhân lắp ráp tại một DN trong KCX Tân Thuận – vẫn cảm thấy biết ơn sự đồng hành của tổ chức Công đoàn. Thời điểm ấy, do khó khăn kéo dài, DN khuyến khích NLĐ tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn nhưng chị Giàu đã ngoài 40 tuổi, cuộc sống lại khó khăn, các con còn nhỏ, sợ nghỉ việc không tìm được việc mới nên cứ bám trụ cho đến khi DN buộc phải cắt giảm lao động.
Đúng lúc ấy, chị được Công đoàn công ty cũ giới thiệu đến tham dự ngày hội việc làm do LĐLĐ thành phố phối hợp với các đơn vị tổ chức. Chị Giàu mang tâm trạng “cầu may” đến ngày hội song khi đến nơi, tìm hiểu nhu cầu tuyển dụng của nhiều công ty, chị bất ngờ vì vẫn có DN tuyển lao động lớn tuổi và mạnh dạn nộp hồ sơ.
“Khi ấy, tôi được một DN ở KCN Đông Nam tuyển dụng với mức thu nhập khá ổn. Dù không thể gắn bó lâu do quá xa nơi ở trọ nhưng công việc này đã giúp tôi vượt qua giai đoạn khó khăn. Cuối năm 2024, khi nhiều DN tại phường Tân Thuận tuyển dụng trở lại, tôi đã nghỉ và tìm việc gần nơi ở, thuận tiện chăm sóc gia đình” – chị Giàu tâm sự.
Từ trải nghiệm của mình, chị Giàu mong muốn Công đoàn tiếp tục là cầu nối hiệu quả giúp NLĐ tìm kiếm việc làm phù hợp. Chị kỳ vọng thời gian tới, Công đoàn sẽ đẩy mạnh công tác phối hợp đào tạo, bồi dưỡng tay nghề cho NLĐ; kiến nghị các chính sách phù hợp để khi rơi vào hoàn cảnh mất việc, NLĐ không bị mất phương hướng, nhanh chóng tìm được hướng đi mới.
Ông PHẠM TRỌNG NHÂN, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP HCM:
Nâng cao tính chủ động
Thời gian qua, Công đoàn TP HCM đã tích cực sắp xếp lại tổ chức theo hướng giảm bớt tầng nấc trung gian để gần hơn với NLĐ.
Trong bối cảnh mới này, vai trò của Công đoàn – nhất là tại các DN có đông công nhân – càng trở nên trọng yếu, Công đoàn cơ sở phải năng động, chủ động hơn trong nắm bắt tình hình, bảo vệ quyền lợi NLĐ; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và LĐLĐ cấp tỉnh, thành.
Ông Phạm Trọng Nhân – Đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch LĐLĐ TP HCM. Ảnh: THANH THẢO
Sau khi tinh gọn bộ máy, TP HCM không còn Công đoàn cấp huyện, thị xã, thành phố, Công đoàn ngành và tương đương, thách thức đặt ra là làm sao bảo đảm sự gắn kết, hỗ trợ kịp thời như khi còn cấp trung gian. Để tránh khoảng trống quản lý sau khi sắp xếp lại tổ chức, LĐLĐ thành phố đã thành lập 9 tổ công tác liên kết vùng của Công đoàn tại các khu vực trọng điểm.
Những tổ công tác này đóng vai trò như cánh tay nối dài của Công đoàn cấp thành phố, thực hiện chức năng hỗ trợ nghiệp vụ cho Công đoàn cơ sở, tiếp nhận kiến nghị, phản ánh, chăm lo đời sống NLĐ… Các địa bàn rộng sau sáp nhập đều có tổ công tác Công đoàn theo vùng, mỗi tổ phụ trách một số phường, xã có khu công nghiệp tập trung, bảo đảm mọi kiến nghị của NLĐ đều được lắng nghe và giải quyết nhanh nhất. Đồng thời, văn phòng vùng giúp kết nối trực tiếp giữa LĐLĐ thành phố với mạng lưới Công đoàn cơ sở, duy trì thông suốt thông tin từ chỉ đạo của cấp trên đến cơ sở.
Việc tinh gọn bộ máy là cơ hội để tổ chức Công đoàn hoạt động linh hoạt, sát thực tiễn hơn, miễn là chúng ta biết tổ chức lại hợp lý bằng việc nâng cao tính chủ động của Công đoàn cơ sở, tăng cường phối hợp trực tiếp với chính quyền cơ sở và triển khai các mô hình tổ công tác liên kết cũng mang tính đại diện.
Ngay sau khi ổn định bộ máy, các tổ công tác đã bắt tay ngay vào nhiệm vụ, trong đó chủ động phối hợp với Công đoàn xã, phường để tổ chức các hoạt động, không để xảy ra khoảng trống nào trong việc chăm lo, đại diện cho đoàn viên – lao động.
Ngoài ra, Công đoàn chú trọng vào tổ chức tập huấn kỹ năng số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác Công đoàn, giúp cán bộ Công đoàn cập nhật kiến thức mới, biết cách áp dụng công nghệ vào quản lý đoàn viên, giải quyết kiến nghị của đoàn viên – lao động nhanh chóng…
Thanh Thảo ghi
Ông ĐẶNG VŨ DŨNG – Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Tân Sơn, TP HCM:
Bảo đảm bộ máy để hoạt động
Theo lộ trình sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp thì từ nay đến năm 2030 sẽ phải tiếp tục thực hiện tinh gọn, tinh giản bộ máy. Nhưng theo đề án, biên chế nhân sự của Công đoàn phường cần bổ sung thêm nhân sự. Song, điều này mâu thuẫn với lộ trình thực hiện tinh gọn bộ máy. Trong khi vai trò của tổ chức Công đoàn là đại diện, bảo vệ quyền lợi và chăm lo cho NLĐ nên phải có bộ máy bảo đảm để hoạt động.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 11-9