Ngư dân tại xã Ô Loan và Tuy An Nam, tỉnh Đắk Lắk (trước đây thuộc huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên) đang liên tục bội thu cá cơm ngần nhờ hoạt động lưới vây gần bờ. Đây là loài cá được ưa chuộng, đặc biệt là cho mục đích xuất khẩu.
Cá cơm ngần, với đặc điểm thân nhỏ, mảnh, không vảy và ít tanh, được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng, giàu đạm, canxi và omega-3.
Người phụ nữ ở xã Ô Loan có thêm thu nhập từ nghề sơ chế cá cơm ngần (Ảnh: Trung Thi).
Trong những năm gần đây, loài cá này không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn được chế biến để xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).
Để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, cá cơm ngần phải trải qua quy trình chế biến tỉ mỉ gồm rửa sạch, hấp chín, nhặt bỏ cá tạp và phơi một nắng.
Năm nay, sản lượng cá cơm ngần dồi dào đã khiến các xưởng chế biến, điển hình là xưởng của chị Đinh Thị Bích Phương tại xã Ô Loan, luôn phải hoạt động hết công suất.
Chị Phương chia sẻ về sự vất vả của nghề: “Bất kể ngày hay đêm, chỉ cần có tàu cập bến là chị em trong làng phải tức tốc vận chuyển cá từ bờ về lò để hấp, rồi thực hiện các công đoạn tiếp theo”.
Dù công việc nặng nhọc, nhưng nó mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người phụ nữ vùng biển.
Mỗi xưởng chế biến thường có 8-10 lao động. Với công chế biến một sọt cá nặng 15-20kg là 12.000 đồng/người/sọt, thu nhập của người lao động khá hấp dẫn.
“Trung bình mỗi ngày chúng tôi làm được 20-40 sọt. Những hôm ghe vào nhiều, chế biến cả 100 sọt thì mỗi người kiếm được 1,2 triệu đồng/ngày. Nhưng cũng phải nói lại là không phải ngày nào cũng “trúng mánh” như vậy, mức thu nhập chung thường dao động 300.000-500.000 đồng/ngày”, chị Phương chia sẻ.
Đôi đũa tre với đầu thật nhọn để nhặt cá tạp trong mẻ cá cơm ngần (Ảnh: Trung Thi).
Cá cơm ngần sau khi chế biến được bán cho các công ty xuất khẩu với giá từ 90.000 đến 100.000 đồng/kg.
Chị Nguyễn Thanh Lan, một người dân xã Tuy An Nam cho biết công đoạn nhặt cá tạp là vất vả và tốn thời gian nhất. Người làm phải dùng đôi đũa tre vót nhọn để tỉ mỉ loại bỏ từng con cá tạp lẫn trong mẻ cá vừa hấp chín.
“Chúng tôi thường nói đùa rằng, nghề này chỉ cần biết cầm đũa là có thể kiếm được tiền. Nói vui vậy thôi, chứ để có thu nhập cao, chị em cũng phải căng mắt, ngồi đau lưng cả ngày mới đủ tiền lo cho con cái ăn học”, chị Lan tâm sự.
Sau khi được lựa sạch, cá cơm ngần được phơi khô trên các bãi đất trống ven biển, sau đó đóng bao và vận chuyển đến các xưởng chuyên xuất khẩu.
Cá cơm ngần được phơi một nắng trước khi giao cho thương lái (Ảnh: Trung Thi).
Theo chính quyền xã Ô Loan và Tuy An Nam, hiện có 7 cơ sở chế biến cá cơm ngần và cá cơm khô xuất khẩu quy mô lớn trên địa bàn, chủ yếu sang Đài Loan và Hàn Quốc.
Ông Nguyễn Văn Hoàng, Chủ tịch UBND xã Tuy An Nam, cho biết cá cơm địa phương, đặc biệt là cá cơm ngần, rất được ưa chuộng tại Đài Loan và Hàn Quốc, với sản lượng xuất khẩu hàng năm ước đạt hàng chục tấn. Nhờ đó, mỗi xưởng chế biến cá cơm đã tạo việc làm cho từ 10 đến 50 lao động (tùy công suất), mang lại mức thu nhập ổn định cho người dân địa phương.